Sosial sığorta stajı və əmək stajının fərqi nədir?

Sosial sığorta stajı və əmək stajının fərqi nədir?Bəzi məqamlarda sosial sığorta stajı, bəzi məqamlarda isə əmək stajı ifadəsi istifadə olunduğundan bu ifadələr dəyişik salınır.
Banker.az Dövlət Vergi Xidmətinə istinadən xəbər verir ki, əmək qanunvericiliyi üzrə ekspert Nüsrət Xəlilov  sosial sığorta və əmək stajı anlayışlarını şərh edir.
Sosial sığorta stajı əmək pensiyası hüququnun müəyyən edilməsi zamanı nəzərə alınan iş və ya digər fəaliyyət dövrlərinin, eləcə də müvafiq qanunvericiliklə sığorta stajına daxil edilən digər dövrlərin məcmusudur.
Əmək stajı isə işçinin faktiki işlədiyi, yəni faktiki olaraq əmək sərf elədiyi vaxt və Əmək Məcəlləsində göstərilmiş digər dövrlərin məcmusudur.
Əmək Məcəlləsində göstərilmiş digər dövrlərə aiddir:
a) iş yerinin və bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda əməkhaqqının saxlanılması şərti ilə işçinin işdən ayrıldığı dövr;
b) qanunsuz və əsassız işdən çıxarılmaqla, yaxud başqa işə keçirilməklə əlaqədar işə bərpa edilən işçilərin məcburi işburaxma dövrü;
c) əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirildiyi dövr;
ç) təhqiqat, ibtidai istintaq, prokurorluq və məhkəmə orqanlarının qanunsuz hərəkətləri nəticəsində işdən (vəzifədən) azad edilmiş və ya kənarlaşdırılmış və müəyyən edilmiş qaydada tam bəraət almış işə (vəzifəyə) bərpa edilən şəxsin məcburi işburaxma dövrü və ya həbsdə olduğu dövr.
Sosial sığorta stajı əsasən işçinin pensiya təminatı üçün istifadə edilir. Əmək məzuniyyətinin verilməsi üçün isə əmək stajı tələb olunur.
Qismən ödənişli sosial məzuniyyət müddəti məzuniyyət hüququ verən əmək stajına daxil edilmir.
Sosial sığorta stajına isə aşağıdakı müddətlər daxil edilir:
– Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada məcburi dövlət sosial sığorta haqlarının ödənilməsi şərtilə mülkiyyət formasından, əmək fəaliyyətinin xarakterindən və müddətindən asılı olmayaraq müəssisə, idarə və təşkilatlarda əmək müqaviləsi (kontraktı) əsasında işləyənlərin, hərbi qulluqçuların, eləcə də hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslərin, vəzifəyə seçilmiş və ya təyin edilmiş şəxslərin hərbi xidmət və ya digər fəaliyyət müddətləri sığorta stajına daxil edilir.
Sığortaolunanın sığorta stajına yuxarıda qeyd olunan müddətlərdən əlavə, aşağıdakı müddətlər də daxil edilir:
– işçinin işəgötürən tərəfindən hesablanmış əməkhaqqına məcburi dövlət sosial sığorta haqqı ödənilən hər hansı işinin müddəti;
– yaradıcılıq ittifaqlarının və peşəkar birliklərin üzvlərinin yaradıcılıq fəaliyyətinə başladıqdan sonrakı dövr, 1991-ci il yanvarın 1-dən isə müvafiq icra hakimiyyəti orqanına məcburi dövlət sosial sığorta haqları ödədikləri müddət;
– müddətli həqiqi hərbi (alternativ) xidmət (1992-ci il yanvarın 1-dək keçmiş SSRİ-nin ərazisində müddətli həqiqi hərbi xidmət dövrü daxil olmaqla) və müvafiq icra hakimiyyəti orqanında qeydiyyatdan keçmiş özünümüdafiə dəstələrində və birləşmələrində olduğu müddət, müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarında və hərbi xidmət nəzərdə tutulmuş digər dövlət orqanlarında (dövlət orqanlarının strukturuna daxil olan qurumlarda) xidmət müddəti;
– müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada hesablanan I qrup əlilə və ya sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşağa, habelə ahıllara (yaşı 70-ə çatmış şəxslərə) qulluq edilməsi müddəti;
– işsizlikdən sığorta ödənişinin verildiyi müddət, yaxud işsizin yeni peşə hazırlığı keçdiyi və ya təhsil aldığı müddət;
– əmək vəzifələrini yerinə yetirərkən xəsarət alıb şikəst olmuş və bu səbəbdən, eləcə də peşə xəstəliyi nəticəsində işləməyən I və II qrup əlillərin və ya 18 yaşınadək sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin yaşa görə pensiya hüququ çatanadək pensiyada olduqları müddət;
– zabit heyəti, gizir, miçman və müddətdən artıq qulluqda olan hərbi qulluqçuların arvadlarının öz ixtisası üzrə işə düzəlmək imkanı olmadığı yerdə ərləri ilə yaşadıqları müddət;
– şəxsin qanunsuz tutulma, həbsdə olma və cəzaçəkmə müddətləri, eləcə də qeyri-qanuni olaraq işdən (vəzifədən) kənarlaşdırılması ilə əlaqədar işləmədiyi müddət;
– əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsi müddəti ərzində həm işəgötürənin vəsaiti, həm də məcburi dövlət sosial sığortası vəsaitləri hesabına müavinət alındığı müddət;
– mülkiyyətində kənd təsərrüfatına yararlı torpaq sahəsi olan şəxslərin həmin torpaq sahəsinə görə qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada məcburi dövlət sosial sığorta haqları ödədiyi müddət;
– hərbi xidmət müddəti (1992-ci il yanvarın 1-dək keçmiş SSRİ-nin ərazisində hərbi xidmət dövrü daxil olmaqla).
Əsas: Əmək Məcəlləsinin 132-ci maddəsi, "Əmək pensiyaları haqqında" Qanunun 21-ci maddəsi

Tarix: 1 Sep 2023 | Baxılıb: 839

Oxşar xəbərlər

Çin dolların qlobal mövqeyini zəiflətmək üçün hərəkətə keçib – Niyə bəzi ölkələri dollar narahat edi

Çin dolların qlobal mövqeyini zəiflətmək üçün hərəkətə keçib – Niyə bəzi ölkələri dollar narahat edi

Cənubi Amerika ölkəsi BVF-yə verdiyi son 44 milyard dollarlıq yardımdan 2,7 milyard dolları qaytarmaqda çətinlik çəkib. Ancaq həll yolu qeyri-ənənəvi olduğundan xalis dollar ehtiyatları az olan Buenos-Ayres ödənişi qismə

Qidalanma

Qidalanma

Saglam qidalanma proqrami həyatımızda çox vacibdir. Bədənimizin. sağlam şəkildə işləməsi, enerji alması və sağlam immunitetə ​​sahib. olması üçün düzgün qidalarla qidalanmaq lazımdır. Buna görə də sağlam qidalanma haqqınd

Darvaza alarkən nələrə diqqət edilməlidir?

Darvaza alarkən nələrə diqqət edilməlidir?

Darvazanın quraşdırılması əmlakınıza təhlükəsizlik, məxfilik və estetik cazibə əlavə edə bilər. İstənilən matrealda və zövqdə bazarda darvaza tapmaq mümkündür. Lakin darvazanın vacibliliyini nəzərə alsaq, qeyd etməliyik ki

Traktor alarkən nələrə diqqət yetirmək lazımdır

Traktor alarkən nələrə diqqət yetirmək lazımdır

Traktor hər bir fermer və ya torpaq sahibi üçün sahəsinə etdiyi vacib investisiyalardandır. Tarla şumlamaq, qar təmizləmək və ya ağır yükləri daşımaq lazımdırsa, traktor bu işləri daha asan və səmərəli etməkdə ən yaxşı vasitədir

Ən çox ehtiyac duyulan onlayn işlər

Ən çox ehtiyac duyulan onlayn işlər

Son illərdə onlayn iş yerləri yaxın keçmişdən daha çox populyarlıq qazanır və ofisdaxili işlərdən daha çox seçim olunur. İnternetin yayılma əhatəsi insanlara evdən və ya uzaqdan işləmək üçün sonsuz imkanlar yaradıb, ənənəv

İşlənmiş divan alarkən nələrə diqqət yetirməlisiniz?

İşlənmiş divan alarkən nələrə diqqət yetirməlisiniz?

İşlənmiş divanlar istər büdcə, istər davamlılıq, istərsə də uyğunluq baxımından seçim olunan əşyalardır. İşlənmiş divan seçərkən müsbət və mənfi cəhətlərini ətraflı araşdırmalı və əlavə pul itkisi yaşamamağınız üçün baza

Maaşın gecikməsinə görə işçiyə nə qədər ödənc verilməlidir?

Maaşın gecikməsinə görə işçiyə nə qədər ödənc verilməlidir?

"İşəgötürənin təqsiri ucbatından əmək haqqının verilməsi gecikdirildikdə və bu hal fərdi əmək mübahisəsi yaratmayıbsa, hər gecikdirilmiş gün üçün ən azı əmək haqqının 1% məbləğində işçiyə ödənc verilməlidir". xəbə

Cam balkon

Cam balkon

Cam Balkon Modelləri. Cam balkon modelleri arasında ən populyarı sabit, sürüntülü, tavan və yer üzü modelləri sayılabilər. Sabit modellər daha sadə və daimidir, əsasən açılmaz. Sürüntülü modellər isə daha mobil və açılır-qapanı

İşlənmiş velosiped alarkən nələri bilmək lazımdır

İşlənmiş velosiped alarkən nələri bilmək lazımdır

Bazarda velosiped axtarırsınızsa, lakin yeni velosiped almağa büdcəniz yoxdursa, bu yazımız sizin üçündür. Başlayanlar üçün işlənmiş velosiped almaq işlənmiş avtomobil almaqdan daha sadə bir prosesdir, məsələn, şassi və y


ustalar cam balkon ev elanlari online kurslar heyet evi kosmetik vasiteler masazirda satilan evler krosna antena kombi ustasi elanlar ilkin odenissiz kreditle masinlar